Het boek “Woorden van Christus” is vanaf vandaag – dinsdag 28 juni – weer leverbaar via het Centraal Boekhuis. We hebben het boek zelf inmiddels weer in huis en zal in de loop van de dag bij het CB afgeleverd worden. Wie het op de site wil bestellen, heeft het (over) morgen in huis. Maar als u nog een dag geduld heeft, dan is het in de boekhandel verkrijgbaar.
(Door Nick de Vries)
KAMPEN – Een bakkie koffie met Rinus van Warven mondt al gauw uit in een gesprek over religie. De Kamper journalist, theoloog en programmamaker houdt zich al z’n hele leven met het onderwerp bezig. Zijn conclusie: alle grote godsdiensten, van de islam, tot het boeddhisme, van het christendom tot het hindoeïsme, draaien om hetzelfde: de liefde. Die boodschap wil hij uitdragen, bijvoorbeeld tijdens één van zijn vele lezingen, maar tegenwoordig ook met zijn nieuwste activiteit: een eigen uitgeverij.
Verbinding
“Er ligt voor uitgevers een niche in de levensbeschouwelijke markt”, vertelt Van Warven op zijn werkkamer in het gebouw van de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden. Van Warven is zelf voorganger bij de Evangelisch-Lutherse Gemeente. De vrijzinnigen en de lutheranen doen heel veel samen, vanwege hun gezamenlijke spiritualiteit. Ze vinden elkaar in hun ruimdenkende, niet-dogmatische karakter. Het gaat meer om de verbinding dan om verschillen. Deze visie mistte Van Warven in de bestaande literatuur over religie een beetje.
Zuil
“Er zijn erg veel boeken over religieuze stromingen geschreven, maar de meesten zijn geschreven vanuit één standpunt. Ik mis boeken die meer beschouwend, van buitenaf, kijken naar de stromingen. Ik denk dat dat een overblijfsel is van de verzuiling die Nederland vroeger kende. Iedere overtuiging had vroeger zijn eigen zuil en zijn eigen uitgever. De boekjes waren daardoor automatisch erg gekleurd. Ik wil meer verbindend optreden”.
Spirituele chili con carne
In een tijd waarin steeds meer mensen ontkerkelijken, merkt Van Warven dat er juist veel behoefte is aan spiritualiteit. “Mensen zijn steeds meer in andere geloven geïnteresseerd. Bleef je vroeger strikt binnen je eigen kerk, nu is dat vrijer. Wat betekent nou eigenlijk het hindoeïsme? Wat is de leer van Buddha? Men kijkt naar de religies en haalt daar uit wat ze aanspreekt. Ik denk dat dat goed is. Ik bedoel dat niet zo van: gooi alle smakelijke ingrediënten maar in een pan, even roeren, en je hebt een heerlijke pot spirituele chili con carne. Ik bedoel dat je moet kijken naar de essentie van de religies. Wat kunnen we van elkaar leren? Als je tot de kern doordringt, van welke religie dan ook, of het nou het hindoeïsme is, de islam of het christendom: je komt altijd bij liefde uit.”
Woorden van Christus
Rinus heeft geen moeite om schrijvers te vinden voor zijn boeken. ‘Ik kom ze overal tegen’. Op dit moment liggen er al de nodige manuscripten klaar om uitgegeven te worden. Het laatste werk dat is uitgebracht is ‘Met de woorden van Christus’. “Een prachtige vertaling van een boek van Michel Henry door dr. Chris van Haeften en Andries Oosterkamp, waarin de filosoof probeert te doorgronden wat Jezus daadwerkelijk gezegd heeft, los van alle tradities.” Ook nieuw is het boek ‘fenomenaal vergezicht’ dat geschreven is door Piet ten Klooster, over religie en wetenschap. “Het boek laat op magistrale wijze zien dat geloof en wetenschap elkaar absoluut niet bijten. Beide boeken verdienen een groot publiek, maar dat laat ik over aan de wetten van de markt.”
Verzetsboeken
Rinus beperkt zich als kersverse uitgever niet tot het spirituele boek, alhoewel zijn passie daar wel ligt. Hij heeft ook al een paar boeken op zijn naam staan over mensen die in het verzet hebben gezeten. Maar ook poëzie, geschiedenis en persoonlijke ontwikkeling hebben zijn aandacht. Zijn specialiteit is de kleinere oplage die grote uitgeverijen niet winstgevend uit kunnen brengen. Verder pakt hij alles aan wat hem aanspreekt. “Ik sluit me graag aan bij de nieuwe economie. Het gaat me niet om het geld. Ik doe in de eerste plaats, wat in mijn ogen gedaan moet worden, en pas dan, in tweede instantie, hoop ik dat daar een markt voor is. In die volgorde.”
Bron: www.brugnieuws.nl
Taaldilemma: Is het woord van God in mensentaal te vangen?
De schrijver
Michel Henry (1922-2002) heeft zijn leven gewijd aan het ontwerpen van een filosofie vanuit de ervaring van het leven. Dat is de rode draad die in zijn oeuvre onderwerpen zo verschillend als Marx en Kandinsky met elkaar verbindt. Filosofen, stelde Henry, concentreren zich te veel op één aspect van het leven: het denken. Het christendom speelt een grote rol in zijn oeuvre, omdat het geloof juist een aspect van het leven is dat niet primair op denken gefundeerd is. ‘Woorden van Christus’ is Henry’s laatste boek, in Frankrijk kort na zijn overlijden verschenen en nu in het Nederlands vertaald door Chris van Haeften en Andries Oosterkamp.
Thematiek
‘Woorden van Christus’ gaat over wat Christus zegt over zichzelf, over de mens en over God. In de theologie wordt gesproken van de dubbele natuur van Christus, hij is zowel mens als God. Dan kunnen we denken dat zijn woorden soms mensenwoord zijn, en soms woord van God. Maar voor beide vormen van spreken maakt Jezus gebruik van mensen taal, is dat geen groot probleem?
De taal van mensen, of het nu Aramees of Nederlands is, is een gesloten systeem dat in het gunstigste geval verwijst naar dingen in de wereld. Hoe kunnen we het spreken van God, die niet in de wereld is en die we niet tevoorschijn kunnen toveren om te laten zien waarnaar ons spreken verwijst, dan begrijpen in mensentaal?
De verleiding bestaat om de woorden van Jezus op te vatten als richtlijnen voor menselijk gedrag, maar Henry laat zien dat we het enorme belang ervan dan zouden missen. Want Christus is niet gekomen om ons te vertellen hoe we moeten leven, maar om ons eraan te herinneren wat we eigenlijk zijn: kinderen van God. Met behulp van taalfilosofie en fenomenologie pluist Henry sommige van de meest raadselachtige uitspraken van Christus uit, om uiteen te zetten wat die betekenen voor de menselijke conditie.
Mooiste zin
“Wie ernaar luistert waar het tot ons spreekt, hoort voorgoed het geluid van zijn geboorte in zich. Tot hem spreekt het Woord: ‘Ik heb je vandaag verwekt’.” In deze zin komt de aard van Henry’s interesse voor het christendom aan het licht. Hij begrijpt het spreken van God als iets wat zich in de affectiviteit van het leven openbaart, met andere woorden, in het hart. De meest schokkende en tegelijkertijd zo simpele boodschap die Christus ons brengt, is dat we het leven niet zomaar hebben: we hebben het gekregen. Hij identificeert de absolute liefde en absolute waarheid die we God noemen met het absolute leven, en daarin schuilt de originaliteit van het boek: voor Henry is het christendom de religie bij uitstek waarin de mens in zijn gehele wezen wordt aangesproken.
Reden om dit boek niet te lezen
Wie alle religie om te beginnen al onzin vindt, zal door dit boek niet overtuigd worden. Henry probeert geen 21ste-eeuws godsbewijs te geven. Het enige dat ‘Woorden van Christus’ probeert te doen, is serieus in te gaan op de filosofische vragen die het evangelie oproept, zodat we beter kunnen begrijpen waar het om gaat.
Reden om dit boek wel te lezen
Sceptische vragen en de stem van het gezond verstand krijgen genoeg ruimte: de kracht van het boek is dat de theologie het nooit van de filosofie overneemt. Het is toegankelijk geschreven en zelfs wie niet bijzonder geïnteresseerd is in religieuze vraagstukken kan het lezen als een origineel filosofisch werk. Voor de woorden van Christus kun je misschien beter de Bijbel lezen dan een filosofisch werk, zou je denken. Maar wie de Bijbelteksten ernstig opneemt, kan ze volgens mij niet anders dan ontzettend ingewikkeld vinden. Michel Henry laat de schokkende kracht van Christus’ woorden verschijnen alsof het iets volledig nieuws betreft, en juist doordat hij de filosofische implicaties ervan bespreekt, kan ik me niet anders voorstellen dan dat het voor zowel christenen als niet-christenen ongekend dichtbij komt.
Hannah van Binsbergen
Douwe Halbesma uit Lutjewinkel is een uitgesproken gelukkig mens. Hoe dat zo gekomen is en hoe anderen vrijheid en geluk kunnen vinden, beschrijft hij in zijn boek ‘Zeilen op de wind van vandaag’. Het is zijn eerste publicatie, maar zeker niet zijn laatste. Douwe Halbesma (54) zegt het zonder aarzelen: “Ik ben een uitgesproken gelukkig mens. Niet omdat mijn hobby als schrijver zijn vruchten begint af te werpen of omdat ik op de grote boekenafdeling van Kringloopwinkel Rataplan in Den Helder werk. Maar omdat ik vrij ben van geestelijke problemen. Vanaf mijn 19e ben ik al geïnteresseerd in een leven dat vrij is van problemen. Een gelukkig en vrij leven heb ik nu al vele jaren en het is van niets afhankelijk. Ik neem deze innerlijke rijkdom overal mee naartoe.”
De odyssee van het inzicht
Douwe’s eerste boek is uitgebracht door uitgeverij Van Warven in Kampen. Douwe leerde zijn uitgever Rinus van Warven kennen via de radio: “Hij heeft jarenlang, iedere week, een spiritueel praatprogramma gepresenteerd dat aansloot bij mijn schrijven over vrijheid en geluk. Ik heb mijn manuscript naar hem toegestuurd en bingo! Hij was dolenthousiast. Volgend jaar wil ik een tweede boek uitbrengen onder de titel: ‘De odyssee van het inzicht’. Mijn uitgever houdt zich aanbevolen om ook dit boek uit te brengen.”
Zijn wie je bent
‘Zeilen op de wind van vandaag’ is een boek over vrijheid, een vrijheid die niet afhankelijk is van religie, spiritualiteit, filosofie of van welke levensbeschouwing dan ook. Douwe: “De essentie van mijn boek is: krijg het voor elkaar om naar je ware aard te leven. Heb dus de moed om te zijn wie je bent. Niets is tenslotte fijner en ontspannender dan gepast in het vel te zitten. Er zijn invloeden als werkdruk, prestatiedruk en ingewikkeldheid op de mens werkzaam. Er zijn verplichtingen om na te komen, er is onrust in de wereld en vaak ook in de mens zelf. Het boek is dus bestemd voor hen die, ondanks de maatschappelijke druk, volkomen verlost en vrij willen zijn.”
Vrijheid
Het mag duidelijk zijn, het onderwerp vrijheid gaat Douwe zeer ter harte: “Al eeuwenlang staan er mensen op die bepalen wat wij zien, hoe wij hebben te leven, te werken en te denken. Ik kom op voor hen die de moed hebben om te zijn wie zij zijn. Zó ben ik ertoe gekomen het boek te schrijven, dus om mensen te helpen zichzelf van alle ‘ruis’ in hun leven te verlossen.”
Douwe spaart zijn lezers niet: “Dat wil zeggen: zij moeten het aandurven hun egoïsme op te geven. Ik laat namelijk niets heel van hun pogen om zichzelf op de kaart te zetten. Jezelf actueel willen maken zie ik als oorzaak van het onvrij zijn. Het boek bevat een scherpe analyse van het menselijk leven met de nadruk op alle leugens en misleidingen waarin mensen verstrikt kunnen zitten.”
Hulporganisaties
Douwe Halbesma doneert een gedeelte van de opbrengst van het boek aan hulporganisaties die overal in de wereld actief zijn. Want: “Arme mensen hebben niets aan een boek met ‘geestelijk voedsel’. Zij worden liever van de armoede, wormen en besmettingen afgeholpen.”
Vanuit zijn werk als redacteur met als voornaamste aandachtsgebieden levensbeschouwing en geestelijk leven, heeft Rinus van Warven al jarenlang regelmatig contact met auteurs van spirituele boeken en met uitgeverijen. Hij maakte onder andere meer dan duizend radioprogramma’s voor Omroep Gelderland, waarvoor hij tal van schrijvers interviewde. ‘Op een bepaald moment vond ik dat ik er genoeg van wist om zelf een uitgeverij te beginnen.’ Uitgeverij Van Warven startte begin 2016 en gaf in de afgelopen maanden vijf titels uit.
De journalist/uitgever denkt dat hij een niche in de markt kan bedienen. Uitgeverij Van Warven legt de nadruk op het publiceren van boeken waarvan de inhoud verschillende geloofsrichtingen met elkaar verbindt. ‘Vanuit het verleden hebben we nu eenmaal te maken met een sterke verzuiling, die naar mijn mening nog steeds niet is uitgewerkt. Bestaande uitgeverijen hangen daardoor vaak nog een bepaalde stroming aan. Dat bedoel ik geenszins als kritiek, maar ik heb wel het idee dat zij vaak nog vastzitten aan de spirituele richting die ze vanuit het verleden vertegenwoordigen.’
Van Warven wil een podium bieden aan auteurs die de kloof tussen verschillende geloofsrichtingen overbruggen. Als voorbeeld noemt hij het boek Woorden van Christus van de Franse filosoof Michel Henry, waarin op zoek wordt gegaan naar de betekenis van Jezus’ woorden zonder het vanuit een bepaalde ideologie te bekijken. Het is een van de boeken die volgens Van Warven laat zien dat ‘religie niet eng is, maar vreselijk leuk en ontzettend zinvol’. Bovendien is het volgens hem juist in de huidige tijd waardevol om niet de verschillen maar de overeenkomsten tussen geloven te benadrukken.
Een keer een bestseller zou mooi zijn, maar groot hoeft de uitgeverij niet te groeien. ‘Ik ben geen grote jongen en wil het ook niet worden. Voor veel spirituele boeken is de markt klein. Doordat wij een lage overhead hebben, kunnen we die uitgeven. Ik vind het prima als er van een boek niet duizenden maar honderden exemplaren worden verkocht. Doordat ik mijn werk als journalist er naast heb, kan ik het me permitteren om boeken uit te geven waarvan ik vind dat ze echt een plekje op de markt verdienen’, zegt Van Warven.
Hij verwacht dit jaar nog minimaal zes titels uit te geven. De boeken zijn beschikbaar bij CB. De uitgeverij verkoopt ook via de eigen website en de auteurs, en Van Warven is bezig boekhandels te benaderen.
(Door Constantijn Hoffscholte | 18 mei 2016 | Overgenomen van Boekblad.nl)