Recensie : Een sterke vrouw : Cor Sinnema
Harry Smit, emeritus predikant uit Voorburg, heeft in de eerste coronagolf een enig boek geschreven. Enig in zijn soort, en soms ook in de betekenis van ‘leuk’. Het zijn 17 portretten van vrouwen uit de Talmoed, de mondeling overgeleverde commentaren bij de Tora. Sommige van deze vrouwen worden slechts een enkele keer in de Talmoed genoemd, zes van hen zijn zelfs anoniem gebleven of werden alleen bekend als ‘vrouw van’ of ‘dochter van’ een bekende rabbi (o.a. Akiva). Van elk portret treft de lezer een inleiding aan, enkele verhaalfragmenten uit een van de traktaten, een uitgebreide toelichting en enkele noten. Een literatuuropgave en een ‘verklarende woordenlijst’ maken het boek compleet.
De auteur heeft zijn boek opgedragen aan de 24 vrouwen die belangrijk zijn voor hem. Naast zijn joodse moeder zijn dat zijn vrouw, dochters, schoondochter, kleindochters, zus en schoonzussen. Het voorwoord van hemzelf wordt gevolgd door een voorwoord van rabbijn Tzvi Marx, zijn leraar, vriend en bewonderaar. Deze prijst zijn leerling omdat hij het heeft aangedurfd de traditie in de context van de moderne samenleving te lezen en zo meewerkt aan de ondermijning van de status quo, waarin alleen mannen het voor het zeggen hebben. Nu kan iedereen kennismaken met enkele opwindende, innovatieve, niet-onderdrukte vrouwen uit de eerste eeuwen van onze jaartelling.
Het zijn stuk voor stuk sterke vrouwen, zoals de titel terecht zegt. Ze blinken uit door hun doortastend optreden in hun ondergeschikte positie in de patriarchale samenleving. Op het traktaat Berachot na wordt de Hebreeuwse tekst zonder vocaaltekens afgedrukt. Alleen al daarom is het goed de vertaling ernaast te lezen, die met woorden en zinnen wordt aangevuld om ze voor ons begrijpelijk te maken, al zullen ‘hooligans’ en ‘politieagenten’ geen letterlijke vertaling zijn. De meeste vrouwen leefden buiten Israël, in Babylonië. Ze hebben te lijden onder verlies en dood, ruzies, armoede of eenzaamheid, maar schitteren door hun eigen feministisch optreden, hun erotische aantrekkelijkheid of hun moederschap. Ze vallen op door hun bescheidenheid, hun goede vragen en slimme optreden. Ze staan niet altijd in de schaduw van hun man, maar vechten tegen de heersende verhoudingen. Veel mannen steunen op hen en soms blijkt hun gebed sterker dan dat van hun geleerde man. Zo krijgen we een inkijkje in de joodse vertelcultuur en de karakteristieke opbouw van de verhalen.
Kortom een pittig boek om te studeren tijdens de tweede coronagolf en daarna mogelijk geschikt voor gevorderde deelnemers aan een leerhuis.
Door: Cor Sinnema
Cor Sinnema is secretaris van de Katholieke Raad voor het Jodendom
